Standardy ochrony małoletnich

W dotychczasowym stanie prawnym szczególną uwagę przywiązywano do weryfikacji pracowników szkół, przedszkoli i placówek tak, aby wykluczyć z ich grona przestępców skazanych za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności (i figurujących w odpowiednich rejestrach). Dodatkowo duży nacisk kładziono na poprawne relacje między pracownikami szkół i placówek a dziećmi oraz na ochronę wizerunku uczniów. Te regulacje warto oczywiście w szkołach i placówkach pozostawić, bo stanowią one dobrą praktykę.
Obecnie ustawodawca ustanowił i wprowadził do ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1304) tak zwane Standardy Ochrony Małoletnich (co też należy uznać za dobrą praktykę).
W rozdziale 4b tejże ustawy dodano art. 22b, który nakłada obowiązek wprowadzenia Standardów Ochrony Małoletnich na:

• każdy podmiot zarządzający placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, artystyczną, medyczną, sportową, religijną, turystyczną, do której uczęszczają, w której przebywają lub mogą przebywać małoletni,
• organizatorów działalności o takim charakterze,
• organizatorów działalności związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich, 
• podmiot prowadzący usługi noclegowo-hotelarskie oraz turystyczne.
   

Nowy, szczególny środek oznacza, że wszystkie te placówki lub podmioty prowadzące wymienioną w nim działalność muszą posiadać ustalone procedury ochrony małoletnich przed krzywdzeniem. Popełnianie przestępstw z użyciem przemocy czy też przestępstw o charakterze seksualnym wobec małoletnich ma charakter wielowymiarowy, przeciwdziałanie im wymaga przedsięwzięcia środków o charakterze tak profilaktycznym, jak i interwencyjnym, ukierunkowanym na zawiadomienie właściwych organów oraz natychmiastową pomoc skrzywdzonemu i jego bliskim (o ile nie są krzywdzicielami), a także, w stosownych przypadkach, wsparcie otoczenia. Musi to znajdować odzwierciedlenie w omawianych procedurach, które tylko w ten sposób spełnią cel przyświecający ich wprowadzeniu. Stąd też projektodawca za niezbędne elementy standardów uznał te, które odpowiadają tym obszarom.
W związku z nowelizacją przepisów zachodzi konieczność przygotowania dodatkowych procedur (bądź ich zaktualizowania, jeśli takie procedury w szkołach i placówkach już były) dotyczących:

1. zasad dokumentowania wypełniania obowiązku kontroli pracowników przed dopuszczeniem do pracy z małoletnimi w zakresie spełniania przez nich warunków niekaralności za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności;
2. zasad zapewniających bezpieczne relacje między małoletnim a personelem, a w szczególności zachowań niedozwolonych wobec małoletnich;
3. zasad i procedur podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego;
4. procedur i osób odpowiedzialnych za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadamianie sądu opiekuńczego;
5. zasad i sposobów udostępniania personelowi polityki do jej zaznajomienia i stosowania.

Dodatkowo na pracodawców (a w przypadku szkół, przedszkoli i placówek – na ich dyrektorów) nałożono obowiązek dokładnego sprawdzenia kandydata do pracy w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. Należy tego dokonać przed nawiązaniem stosunku pracy lub przed dopuszczeniem danej osoby do działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi. Osoba, z którą ma być nawiązany stosunek pracy lub która ma być dopuszczona do działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi, przedkłada pracodawcy lub organizatorowi działalności informację w zakresie przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności z rejestru karnego państwa obywatelstwa.
W przypadku osoby posiadającej więcej niż jedno obywatelstwo Unii Europejskiej, a także osoby posiadającej jednocześnie obywatelstwo Unii Europejskiej i obywatelstwo Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, wystarczające jest przedłożenie informacji z rejestru karnego jednego z państw, którego obywatelem jest dana osoba. Osoba posiadająca więcej niż jedno obywatelstwo państwa trzeciego przedkłada informację ze wszystkich rejestrów karnych państw trzecich, których jest obywatelem.
Osoba, z którą ma być nawiązany stosunek pracy lub która ma być dopuszczona do działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi, składa ponadto pracodawcy lub innemu organizatorowi takiej działalności oświadczenie o miejscu lub miejscach zamieszkania w ciągu ostatnich 20 lat w państwie innym niż państwo obywatelstwa i przedkłada pracodawcy lub innemu organizatorowi takiej działalności informację w zakresie przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności z rejestrów karnych tych państw zamieszkania.
Jak widać, zatrudnienie pracownika w pl...