Jak wykorzystać fascynację naszych uczniów światem filmu w nauczaniu języka angielskiego?

Projekty filmowe poprowadzić można na wiele sposobów, na przykład tworzenie filmików przez samych uczniów. Sporo się o tym mówi i pisze. Chciałabym jednak poświęcić nieco czasu na mniej oczywiste spożytkowanie zainteresowania nastolatków filmami oraz serialami telewizyjnymi. Problematyka produkcji filmowej jest bardzo bliska młodym ludziom, co udało mi się wykorzystać w projektach szkolnych. W tym miejscu chciałabym opisać dwa z nich. Wychodzą one naprzeciw potrzebom samych uczniów, nie wymagając przy tym nadmiernie czasu czy zaangażowania ani wysokich kompetencji językowych, co jest bardzo ważne w przypadku klas, gdzie tygodniowo mamy do dyspozycji tylko trzy godziny nauczania języka. 
(Obie propozycje powstały w ramach mojej innowacji pedagogicznej Uczeń liceum świadomym użytkownikiem angielskojęzycznych mediów masowych w dobie globalizacji, którą realizuję od lat w VIII Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie).

# Film project. Young people of Europe and their problems as seen in contemporary European cinematography

Na początku uczniowie klasy biologiczno-chemicznej przeprowadzili burzę mózgów, w wyniku której skonstruowali listę problemów, które uważają za ważne dla swojej grupy wiekowej. Oto one – ułożone w kolejności alfabetycznej: 

• addictions
• attitude to life; 
• being humane; 
• betrayal; 
• broken families; 
• chances in life; 
• changes; 
• childhood; 
• crime and children; 
• dependence; 
• determination; 
• discrimination; 
• domestic violence; 
• dreams come true; 
• education; 
• egotism; 
• enthusiasm; 
• family relationships; 
• fatherhood; 
• free time; 
• friendship; 
• generation gap; 
• gifted child versus conservative father; 
• growing up; 
• honesty; 
• infatuation; 
• initiative; 
• integrity; 
• journey into maturity; 
• lack of understanding; 
• loneliness; 
• love; 
• meaning of life; 
• mother/daughter relationship; 
• parenthood; 
• problems at school; 
• racism; 
• responsibility; 
• searching for a better life; 
• self-discovery; 
• social differences; 
• social prejudice; 
• stereotypes; 
• TV; 
• working-class families; 
• young employment.

Następnym krokiem był oczywiście podział na grupy i wybór filmów, kolejnym – opracowanie wybranych przez siebie scenek. Jeśli film był angielskojęzyczny, uczniowie przygotowywali również polskie tłumaczenie; jeśli polski – tłumaczyli dialog samodzielnie na język angielski (jako opiekun projektu służyłam konsultacjami językowymi na tym etapie). Cała scenka przedstawiana była przez uczniów w szkole lub na jej terenie, w zależności od potrzeb. Na przykład parkour z filmu Yamakasi odbywał się w auli, Love Me if You Dare – w bibliotece, Komornik – we wnęce na korytarzu, scena z My, dzieci z dworca Zoo – w podziemiach szkoły, Leon zawodowiec – w nauczycielskim pokoju socjalnym, Chłopaki nie płaczą – na korytarzu szkolnym na ostatnim piętrze oraz w ogrodzie przed budynkiem szkolnym, scena z rozprawy ­rozwodowej w filmie Tato – w klasie. Całość dialogów (w wersji angielskiej, oczywiście) była przez uczniów opanowana pamięciowo. Charakteryzacja, kostiumy, scenografia – to również pozostawało w gestii uczniów. Ich widownię stanowili pozostali uczniowie klasy. Cztery osoby podjęły się dokumentacji fotograficznej.
Do projektu uczniowie wybrali podane w tabeli filmy, a skupili się na konkretnych scenach, obrazujących wybraną przez nich i bliską problematykę. 
Dokumentację tego projektu stanowi sporządzona przez uczniów publikacja, zawierająca: listy dialogowe (w języku angielskim i polskim), krótkie eseje autorstwa uczniów (w języku angielskim) dotyczące poruszanych w filmie problemów, z którymi borykają się młodzi ludzie. Oprócz tego informacje na temat reżysera i aktorów oraz zdjęcia oryginalnych plakatów filmowych. A także – co najciekawsze – umieszczone obok siebie zdjęcia z przedstawienia oraz printscreeny z odpowiedniej, oryginalnej sceny w filmie. 
Nie trzeba chyba opisywać, jak świetnie uczniowie się bawili, nawet nie zdając sobie sprawy z tego, ile się jednocześnie nauczyli. Nie do przecenienia jest też ogromna satysfakcja aktorów, radość z uznania rówieśników (ogromne brawa na zakończenie przedstawianych scen), świadomość własnego wkładu w dyskusję o ważnych problemach młodych ludzi. Przyjemnie było patrzeć, jak nawet ci trochę mniej uzdolnieni językowo uczniowie rozkwitali w bezpiecznej atmosferze projektu. 

Film/TITLE	MAIN PROBLEM
Chłopaki nie płaczą/Boys don’t cry	Plans for the future, relationships, moral dilemmas
Zło/Ondskan/Evil	What is pathology, what is still norm; a boy sent to a boarding-school; being bullied
Billy Elliot	An adolescent boy from an English inner city fighting for his dreams against his parents’ will
Yamakasi	Young people imitate their elders to help others
Trainspotting	Confused and lost young people, full of pain, cannot deal with their problems without drugs
Dzień świra/The day of a wacko	Father-son relationship
Tato/Daddy	The divorce in a teenager’s family
My, dzieci z dworca Zoo/We children from bahnhof zoo	Teenage drug addicts from West Berlin; young people’s world falls apart
Nigdy w życiu/In your dreams!	School problems; dealing with teachers’ demands
Komornik/A debt collector	A conscience-stricken bailiff has to fall in with corrupted and ruthless world
Duma i uprzedzenie/Pride and prejudice	People are often influenced by stereotypes; true sentiment might grow from a reliance
Leon zawodowiec/Leon – the professional	A teenager finds her father-figure
Miłość na żądanie/Love me if you dare	How to put your feelings into words; communication skills; love-hate relationships
Edukatorzy/Educators	An accident caused by a young person; money problems; debt
Lato miłości/My summer of love	Growing-up problems, need for being accepted; difficult love
Kontrolerzy/Kontroll	A frustrated young person tries to find his own way in life

#Famous film monologues

Zaczęło się niewinnie: zastanawialiśmy się z uczniami klasy dziennikarskiej, jakie są nieodzowne cechy dobrej prezentacji (oczywiście podstawową i niezbywalną zasadą w każdym języku jest prawidłowa wymowa i o nią należy zadbać w pierwszej kolejności). Ku zaskoczeniu wielu z nich okazało się, że zbyt szybkie tempo wypowiedzi wcale nie jest korzystne, podobnie jak zbyt długie i rozbudowane zdania. Doszliśmy wspólnie do wniosku, iż aby dotrzeć do odbiorcy i zrobić na nim dobre wrażenie, należy urozmaicić tempo wypowiedzi, a także wprowadzać pauzy. 
Ćwiczyliśmy to wspólnie na przyk­ładzie przemówienia wygłoszonego przez przy...