Kaizen w szkole

Od samego początku, gdy zaczęłam pracować jako nauczyciel, trener języka angielskiego, miałam wiele pomysłów na atrakcyjne przedstawienie języka angielskiego uczniom i klientom. Chciałam im pokazywać wiele pięknych idei, prostych zasad, faktów o kulturze danego obszaru. Ale dla niektórych kursantów pewne treści przedstawione w podręcznikach były zbyt obszerne do przyswojenia. Zaczęłam więc dzielić zagadnienia na mniejsze partie i stosować jako małe kroczki na drodze do poznania obszerniejszych treści. Nie wiedziałam wtedy jeszcze, że metoda małych kroków, którą stosowałam, to właśnie filozofia kaizen.
 
Jak można wykorzystać filozofię kaizen w edukacji językowej, aby wspierać rozwój uczniów i pokazywać im lekkość i piękno języka angielskiego?

Co to jest?

Istnieje wiele różnych definicji tego terminu, jedna z nich podaje, że kaizen oznacza wzrost i ulepszanie. To rozwój swojego życia osobistego, życia domowego, współpracy z innymi i podejścia w pracy i do pracy. Gdy metodologia zostaje wdrożona do miejsc pracy, pojawia się ciągły wzrost, który obejmuje każdego pracownika1. Skoro więc filozofię można w łatwy i efektywny sposób wdrożyć w pracy i podejściu korporacyjnym – to również można przenieść pewne elementy do klasy szkolnej. 

Bardzo ważną cechą filozofii kaizen jest to, że z powodu wielu małych zmian, które dzieją się w określonym czasie, dostrzegamy duże rezultaty oraz to, że każdy jest zaangażowany w proces doskonalenia. To podejście to droga do lepszych wyników zaplanowanych w czasie. 

Skoro największy wpływ mają działania, które są prowadzone przez osoby z kadry kierowniczej – w kontekście szkolnym przez dyrektorów i nauczycieli, to masz ogromny wpływ (jako nauczyciel) na uczniów i na to, jak postrzegają język angielski.

Jak przedstawić filozofię w sposób jasny i przejrzysty uczniom?

Zamiast zacząć tłumaczyć filozofię kaizen od początku, możesz przedstawić uczniom poniższe ćwiczenia, aby sami doszli do pewnych wniosków, które są podwalinami koncepcji. Przy tych zadaniach warto uczniów podzielić na mniejsze grupy, aby dyskusja i interakcja była pełna. Warto kreślić cel konkretnych kroków, pracować na konkretnych przykładach, aby uczniowie mieli świadomość własnych działań i czuli się odpowiedzialni za sukces.

Ćwiczenie 1. 
Jeśli chcesz pokazać uczniom, dlaczego takie podejście będzie dla nich pomocne, przedstaw przykład, który będzie bliski rzeczywistości uczniów oraz dokładnie odzwierciedli ich największe wyzwania i potrzeby językowe. Pierwszym przykładem niech będzie klasa maturalna i to, że w szerszej perspektywie celem uczniów jest zdanie matury z języka angielskiego na dobrym poziomie. Aby uzyskać ten efekt, uczniowie powinni przejść przez określoną drogę z punktu A do punktu B, używając różnych narzędzi, technik, środków i sposobów na rozwój swojej wiedzy językowej. Możesz ich zapytać: czy łatwo będzie im zdać maturę, będąc w pierwszej klasie liceum? Czy będą w stanie przygotować się do matury, ucząc się na miesiąc przed wyznaczonym terminem egzaminu? Czy będą w stanie opanować struktury gramatyczne, środki językowe, techniki rozwiązywania zadań na tydzień przed egzaminami? Być może zdarzą się tacy, którzy powiedzą, że jest to możliwe. Zdecydowana większość będzie jednak uważać, że przygotowanie do matury czy innego egzaminu jest czasochłonne i wymaga systematycznej pracy.

Ćwiczenie 2. 
Wybierz z uczniami jakąś ważną datę, np. egzaminu ósmoklasisty, egzaminu zawodowego lub czegokolwiek innego, co jest istotnym punktem w ich edukacji niż krótka kartkówka. Wykonaj z nimi kilka krótkich działań matematycznych. Zastanów się wspólnie: Ile czasu będą musieli poświęcić na dotarcie do danego celu? Na przykład, ważny egzamin. Jeśli będą działali pod presją czasu i w stresie? Niech wyobrażą sobie siebie w sytuacji związanej z ważnym egzaminem, gdy mają: 1 – rok do egzaminu, 2 – pół roku do egzaminu, 3 – trzy miesiące do egzaminu, 4 – jeden tydzień do egzaminu. W którym z wymienionych okresów nauka będzie najmniej stresująca, najbardziej efektywna, rozłożona w czasie? Wnioski nasuwają się same. Im szybciej uczniowie zabiorą się za realizację i przygotowanie do ważnego wydarzenia i poświęcą przy tym mniej czasu, ale będą działali systematycznie, to efekt będzie stabilniejszy, mniej emocjonalny. Przyswojona wiedza zostanie na dłużej.

Ćwiczenie 3. 
Możesz także zastosować inny przykład związany z nauką nowych umiejętności. Jeśli uczniowie chcą – na przykład – zacząć grać na flecie, to co lepiej wpłynie na ich naukę? Czy wystarczy ćwiczyć raz w tygodniu po trzy godziny? Czy raczej bardziej rozsądnym jest ćwiczenie codziennie po 15–25 minut? Jaki efekt końcowy będzie dla uczniów lepszy? Z jakim planem ich umiejętności związane z grą na flecie będą rozwijały się stabilniej, stopniowo, w mniejszym stresie?

Drogowskazy

Oto kilka prostych zasad, którymi można posługiwać się przy metodologii kaizen:

• Odrzuć konwencjonalne myślenie i stare, zastane pomysły

Wykorzystanie w szkole 
Jeśli uczniowie mają jakiś cel, do którego dążą, ważne jest, aby pomyśleli o nim z zupełnie innego punktu widzenia i outside the box. Ważne jest, aby kwestionowali dotychczasowe standardowe pomysły związane z realizacją danego celu na rzecz zupełnie nowych, oryginalnych pomysłów, które można przetestować. Przykładowo, przy przygotowaniu się do sprawdzianu z języka angielsk...