Postawmy na komunikację, czyli jak usprawnić mówienie?

Możemy zacząć od tego, żeby zapytać uczniów o to, do czego ich zdaniem mówienie jest im potrzebne najbardziej. Zapytajmy także w jaki sposób będą mogli wykorzystać je w praktyce. W jakich sytuacjach będą mogli oraz chcieli mówić w języku angielskim. Powinniśmy dać uczniom kilka minut na przemyślenie swojego zdania. Gdy podzielą się z nami swoimi opiniami, będzie nam zdecydowanie łatwiej poznać ich motywy dotyczące mówienia oraz tematy, które według nich będą potrzebne do poruszenia w mówieniu. Będziemy mogli potem, korzystając z różnych pozyskanych informacji oraz ćwiczeń aktywizujących, wykorzystać wskazane przez uczniów zakresy i tematy do zachęcania ich do aktywnego mówienia. Możemy zachęcić uczniów także do tego, żeby swoje zdanie odnośnie mówienia w języku angielskim zapisali w języku angielskim lub też podzieli się opinią w języku angielskim z klasą. Mamy tu na myśli oczywiście bardzo proste zdania, o ile umiejętności uczniów na to pozwalają. Jeśli tak nie jest, uczniowie mogą wyrazić swoje zdanie w języku polskim.

Możemy zachęcić uczniów także do tego, aby sami, na podstawie swojego doświadczenia, wymyślili i opracowali sekwencje działań, które pomogą im rozwinąć swobodniejsze mówienie. Uczniowie mogą pomyśleć i stworzyć kilka etapów działania, które powinny ich doprowadzić do rozwinięcia umiejętności mówienia. Możemy założyć, że taki proces powinien składać się z co najmniej trzech etapów. Zadaniem uczniów jest wymyślenie i opracowanie każdego z etapu oraz przedstawienie go w klasie. To zadanie bardzo dobrze sprawdzi się jako praca grupowa. W tym celu dzielimy uczniów na grupy i dajemy im czas na opracowanie swojego procesu. Dlaczego warto przeprowadzić to ćwiczenie? Przede wszystkim będziemy mogli poznać styl i punkt widzenia uczniów oraz sprawdzić, jak według nich może wyglądać taki proces aktywizujący mówienie. Co więcej będziemy mogli zaimplementować pewne elementy z procesów wymyślonych przez uczniów do procesu nauki w szkole. Dobrym pomysłem jest także na koniec tego ćwiczenia przygotowanie podsumowania całą klasą. W takim podsumowaniu znajdzie się uśredniony proces dotyczący aktywizacji mówienia, na który będzie składać się wizja wspólna wszystkich uczniów. Będzie to bardzo pomocne, ponieważ uczniowie zobaczą swój realny wpływ na wspieranie ich mówienia. Po wykonaniu tego ćwiczenia możemy zaprezentować uczniom nasz wymyślony dla nich proces. Porównanie obu procesów może być wartościowym ćwiczeniem.
Mówienie to proces. A poniższe propozycje mogą ułatwić projektowanie całego procesu usprawniania mówienia. Mogą być punktem wyjścia do dalszej dyskusji z uczniami lub też stanowić fundamenty całego procesu. Wszystko zależy już od nas.

Na tym etapie skupiamy się na tym, aby poznać różnego rodzaju blokady uczniów. Zwracamy uwagę na to, jaki jest to rodzaj blokady oraz tego, jak możemy jej przeciwdziałać. Najlepiej będzie, jeśli uczniowie stworzą swoje własne listy blokad językowych, a następnie wspólnie przedyskutujemy co można zrobić, aby je zniwelować. Warto tutaj pytać uczniów za każdym razem, ponieważ to oni są źródłem najlepszych pomysłów oraz takich, które będą dopasowane do ich wieku oraz możliwości.

Oto kilka przykładowych blokad językowych, które mogą się pojawić w tym ćwiczeniu:

• Blokada przed mówieniem z powodu tego, że uczniowie nie znają wielu słów i fraz.
• Blokada językowa z powodu braków grama­tycznych. 
• Blokada językowa z powodu braku ćwiczenia płynności mówienia. 
• Blokada językowa z powodu braku określonej praktyki językowej. 

Tych przykładów może być o wiele więcej. Jeśli uczniowie stworzą listę takich blokad, będzie łatwiej nam z nimi pracować i je niwelować.

Przykładowo, na początek proponujemy uczniom grę, w której z puli różnych pytań losują jedno i na nie odpowiadają w dwóch lub w trzech zdaniach. Możemy też zacząć od tego, że na każde pytanie w pierwszej rundzie odpowiadają jednym zdaniem, w drugiej rundzie dwoma zdaniami, a w trzeciej trzema i tak dalej. Dzięki temu możliwe jest swobodne oswojenie się z ilością wypowiadanych słów i zdań. Uczniowie będą spokojniejsi o to, że nie muszą od samego początku wymyślać dużej ilości zdań do mówienia.