Moi uczniowie różnią się poziomem zaawansowania. To nie problem!

W szkołach językowych nauczyciele mają do swojej dyspozycji narzędzia typu placement tests lub placement interviews, które już na wstępie umożliwiają przydział kursantów do grup o mocno zbliżonym poziomie, rozwiązuje to w zasadzie problem już na starcie.

Schody zaczynają się w szkole państwowej, gdzie podział na grupy obwarowany jest przepisami, z którymi nauczyciel nie może dyskutować. Możemy nie zgadzać się z przepisami, ale albo z bólem serca podporządkujemy się im, albo musimy zmienić pracę. W klasach pierwszych, drugich i trzecich szkoły podstawowej nie ma podziału według poziomów zaawansowania, ale w starszych oddziałach bywa z tym różnie, gdyż wszystko zależy od liczebności klasy. Jeśli klasa liczy 25 osób, to podział jest możliwy i każdy nauczyciel skwapliwie z tej możliwości skorzysta, z radością przeprowadzając test – czy to ustny, czy pisemny – na podstawie którego w zestawieniu z innymi kryteriami stworzy grupy o mniej więcej wyrównanym poziomie nauczania. Jeśli grupa liczy mniej niż 25 osób, to o takowym podziale możemy zapomnieć. Co wtedy? Poniżej zaprezentuję kilka propozycji.

Miałam kilka razy do czynienia z sytuacją, kiedy uczniowie w jednej grupie przedstawiali całe możliwe spektrum poziomów zaawansowania – od obcokrajowców, którzy znali zaledwie pojedyncze słowa w języku angielskim i komunikacja z nimi była bardzo utrudniona, żeby nie powiedzieć niemożliwa, poprzez osoby słabo komunikujące się w języku angielskim, do osób, które władały tym językiem naprawdę dobrze. Prowadziłam także grupy, w których znajdowało się sporo osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wśród uczniów, którzy owych specjalnych dostosowań nie potrzebowali w takim stopniu jak ich rówieśnicy. Z uwagi na to, iż tak jak wspomniałam wcześniej, grupy o zróżnicowanym poziomie pojawiają się głównie w szkołach państwowych, dlatego na tych instytucjach oświatowych chciałabym się skupić w dalszej części swoich rozważań, prezentując pomysły, które sprawdziły się i sprawdzają nadal w grupach. Można je z powodzeniem wykorzystać podczas zajęć. Wierzę, że przydadzą się one również Państwu, bo faktem jest, iż uczenie takiej grupy jest nie lada wyzwaniem, może powodować u nauczyciela frustrację i nakłada na niego konieczność stosowania jeszcze większej elastyczności i kreatywności.

Z mojego doświadczenia wynika, iż różnice najbardziej da się dostrzec po zakończeniu pierwszego etapu edukacyjnego i przejściu do drugiego etapu, czyli mówiąc bardziej prostym językiem – w czwartej klasie. Oczywiście, wcześniej również można zauważyć pojedyncze osoby, które znacznie odbiegają poziomem od grupy, ale różnice w poziomie zaawansowania nie są jeszcze tak bardzo namacalne i nie rzutują aż tak diametralnie na pracę z całą grupą. 

Lekcja w praktyce    

Chciałabym zwrócić uwagę na niewątpliwy aspekt społeczny, jaki pojawia się w grupach o zróżnicowanym poziomie zaawansowania. To już nie tylko nauka w sensie zdobywania umiejętności edukacyjnych, ale całe spektrum kształtowania umiejętności życiowych, takich jak porozumiewanie się i utrzymywanie dobrych relacji interpersonalnych, radzenie sobie z emocjami i stresem, rozpoznawanie swoich mocnych i słabych stron, poszukiwanie i udzielanie pomocy, stawianie sobie celów i tym podobne.

Poniżej przedstawię konspekt lekcji, którą przeprowadziłam z grupą o zróżnicowanym poziomie nauczania. Grupę prowadzę trzeci rok. Na obecną chwilę liczy ona 25 uczniów w wieku 10/11 lat. W grupie znajduje się 9 uczniów posiadających opinie z poradni psychologiczno-pedagogicznej, które rzeczywiście mają uzasadnienie. Mocne strony opisywanego zespołu klasowego to jego otwartość na wszelkie nowości i aktywność w działaniu. Słabe strony grupy to szybkie rozpraszanie się i dekoncentracja oraz u wielu uczniów słabo zakorzenione nawyki organizowania swojego warsztatu ucznia. Wielu uczniów to kinestetycy, jest kilku wzrokowców.

Konspekt lekcji języka angielskiego