3 składowe sukcesu językowego

Jakie są składowe sukcesu językowego? Możemy z pewnością pomyśleć o wielu różnych elementach. Proponuję zacząć nasze rozważania od nastawienia językowego, narzędzi oraz umiejętności, które powinni mieć uczniowie, aby swobodniej komunikować się w języku angielskim.

Zaczniemy od tego, do czego przydaje się nastawienie językowe. W dawnym podejściu do nauki języka angielskiego nie była zwracana uwaga na to, żeby uczniowie pracowali nad swoim nastawieniem do nauki. Podejść do nauczania było wiele. Było, na przykład, podejście typowo gramatyczne, w którym istotna była znajomość zasad gramatycznych oraz umiejętność posługiwania się zasadami uzupełniania różnych ćwiczeń. W innym podejściu, na przykład, komunikacyjnym, istotne było mówienie. Jest to o wiele lepsze podejście, ale jeśli nie zaczniemy od samego nastawienia do języka, nawet najlepsze zajęcia komunikacyjne nie spełnią swojej roli. 

Możemy wykorzystać te informacje do tego, żeby zbudować plan nauki angielskiego w oparciu o nastawienie uczniów. Myślę, że powinniśmy zacząć od tego przed samą „typową” nauką i rozpoczęciem danego kursu językowego. Jeśli przeznaczymy pewien czas na to, żeby popracować nad nastawieniem uczniów, to mamy większą pewność dotyczącą tego, że nasi uczniowie mają dobrą bazę, podstawę do nauki. Ważna do nauki języka angielskiego nie jest tylko podstawowa znajomość czasów angielskich i słownictwa, ale właśnie przede wszystkim dobre nastawienie. Wyobraźmy sobie taką sytuację, że mamy zaplanowane i przygotowane fantastyczne zajęcia językowe. Są to zajęcia, które są dopasowane do wieku i do możliwości uczniów oraz są zgodne z ich zainteresowaniami. Przygotowywaliśmy się do takich zajęć przez długi czas i stworzyliśmy swoje autorskie zestawy ćwiczeń na podstawie materiałów z internetu i takich, które polecili nam uczniowie. Mamy wszystko zapięte na ostatni guzik. Jesteśmy bardzo pozytywnie nastawieni co do efektów samej lekcji i uczenia. Gdy wchodzimy do klasy, okazuje się, że nasi uczniowie są w złym nastroju. Objawia się to tym, że coś ich zdenerwowało w nauce angielskiego lub też, na przykład, nie chcą się zupełnie odzywać, ponieważ boją się negatywnej oceny i tego, że gdy popełnią jakiś błąd, zostaną skrytykowani. Ich nastawienie do nauki języka angielskiego jest negatywne. Jakie mamy wtedy szanse na powodzenie naszych zajęć? Czy nawet to, że przygotowaliśmy świetny temat i że mamy materiały autentyczne oraz zadania aktywizujące ma duże znaczenie dla uczniów? Czy uczniowie, będąc w stanie zdenerwowania lub strachu lub znudzenia (lub innego negatywnego uczucia), będą w stanie w pełni skorzystać z tego, co zaplanowaliśmy na lekcji języka angielskiego? Zapewne nie. Dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie uczniów oraz ich głowy i stylu myślenia zanim zaczniemy ich uczyć.

Moc wyobraźni – Wizualizacja

W pracy z nastawieniem może pomóc nam następujące ćwiczenie. Uczniowie mogą wyobrazić sobie to, do czego dobrego język angielski będzie im potrzebny i jak dzięki angielskim ich życie zmieni się na lepsze. Jest to działanie związane z pozytywną wizualizacją. Prosimy uczniów o to, aby wyobrazili sobie siebie w sytuacji związanej z angielskim w przyszłości. Gdzie do tego uczniowie komunikują się w języku angielskim i sprawia im to przyjemność. Możemy także poprosić uczniów, aby do takiej wizualizacji zapisali sobie kilka pozytywnych przymiotników dotyczących tego, jak się czują, gdy mówią w języku angielskim. Może być to coś w stylu: „czuję się dobrze”, „czuję się swobodnie”, „jestem pozytywnie nastawiony, gdy mówię w języku angielskim”. Istotne jest to, żeby uczniowie nie używali słowa „nie”. Przykładowo stwierdzenie „nie denerwuję się” może być odczytane właśnie jako denerwowanie się. Podpowiadamy uczniom, aby sformułowali swoje zdania w sposób pozytywny. „Nie denerwuję się” można zastąpić, na przykład, tym: „czuję wewnętrzny spokój podczas mówienia w języku angielskim”. To mała zmiana, ale duży efekt!

Nagrania

Jeśli uczniowie mają już stworzoną swoją pozytywną wizualizację, to, aby wzmocnić jej efekt, bardzo dobrą propozycją jest to, żeby nagrali sobie opis takiej wizualizacji na dyktafon w telefonie. Dzięki czemu będą mieli gwarancję tego, że nie zapomną niczego ze swojej wizji, a dodatkowo, że będą mogli odsłuchiwać taki plik wtedy, kiedy tylko będą mieli na to ochotę. To powoduje, że w ich głowie będą tworzyły się wzmocnienia pozytywne, a uczniowie będą pracowali nad swoim nastawieniem językowym za każdym razem, kiedy tylko będą słuchali danej wizualizacji nagranej przez siebie wcześniej.

Możemy też poprosić uczniów o to, żeby zapisali swoją wymyśloną wizję językową. Dzięki temu, po zapisaniu własnym charakterem pisma uczniowie będą mogli do takiej wizji wracać i ją sobie czytać. Jeśli mają ochotę, mogą także dodać do niej pewne symbole w ten sposób, aby jeszcze łatwiej działało to na ich wyobraźnię. 

Jeśli nasi uczniowie lubią się ruszać, możemy zaproponować im mówienie na głos takiej wizji językowej i przemieszczanie się. Gdy dopasujemy różne aktywności związane z wizualizacją do potrzeb i możliwości naszych uczniów, wpływamy tym samym na wytworzenie pozytywnych wzorców w ich głowach w odniesieniu do języka angielskiego. A to jest przecież to, na czym nam najbardziej zależy.

A może afirmacje?

Aby zadziałać i wzmocnić nastawienie językowe uczniów, możemy również zaprosić ich do wymyślenia swoich własnych afirmacji. Uczniowie mogą potraktować to jako eksperyment, tak aby przekonać się co myślą o takim rozwiązaniu. Afirmacje to zdania pozytywne wyrażone w czasie teraźniejszym. Ich ideą jest to, że dzięki nim uczniowie mogą niejako nastawić się lub nawet niejako „zaprogramować” swój umysł na sukces językowy. Takie zdania powtarza się regularnie, aby wzmocnić pewność siebie. Dzięki temu uczniowie bardziej uwierzą w swojej siły. 

Negatywne–neutralne–pozytywne

Nad nastawieniem językowym uczniów możemy także pracować poprzez zapoznanie się z tym, jaki rodzaj nastawienia do języka angielskiego mają teraz. Podziałów takiego nastawienia może być wiele. Proponuję rozróżnienie na trzy części. Nastawienie może być negatywne, neutralne lub pozytywne. Być może uczniom trudno jednoznacznie stwierdzić, co myślą o języku angielskim. Dlatego możemy wykonać krótką ankietę, która pomoże nam poznać to, co myślą o danych aspektach języka. Poniższy fragment ankiety może stanowić dobrą inspirację do zbudowania swojej własnej listy pytań. 

W takiej ankiecie możemy skupić się na różnych elementach składowych nauczania języka angielskiego w klasie. Możemy rozbić różne umiejętności, takie jak, na przykład, mówienie, czytanie, pisanie, gramatykę i nie tylko na mniejsze podpunkty w ten sposób, aby doprecyzować uczniom o co chcemy ich dokładnie zapytać. Zamiast pytać ogólnie jakie jest nastawienie uczniów do gramatyki języka angielskiego, możemy doprecyzować, o co chcemy zapytać. Możemy podpunkt gramatyki rozbić przecież na: powtarzanie poznanych zasad gramatycznych, uzupełnianie zadań gramatycznych, poznawanie nowych konstrukcji gramatycznych, znajomość zasad gramatyki itp. W ten sposób, jeśli każdą sprawność językową rozbijemy na czynniki pierwsze, poznamy to, co nasi u...