DEAR TEACHER – SLOW DOWN: czyli drugie życie znanych narzędzi

W naszej pracy kierujemy się również trendami powszechnie uważanymi za atrakcyjne, w imię idei, że atrakcyjność przygotowanych przez nas ćwiczeń idzie ramię w ramię z efektywnością. Jak już wspomniałam w jednym z wcześniej opublikowanych artykułów z serii Dear Teacher – Slow Down: drugie życie znanych narzędzi, nam, nauczycielom, zdarza się lukrować uczniowską rzeczywistość przez wykorzystywanie bardzo dużej liczby gadżetów, co nie zawsze przekłada się na efektywność naszych zajęć, a nas samych może doprowadzić do niemałych frustracji. Skoro jednak jesteśmy artystami w swoim fachu, to czemu nie mielibyśmy na swoje zawodowe motto obrać słów jednego z największych, najzdolniejszych oraz – co w wypadku porównania z profesją nauczyciela jest bardzo istotne – najbardziej wszechstronnych artystów wszechczasów, czyli Leonarda da Vinci, który wieki temu odkrył, że to właśnie „prostota jest szczytem wyrafinowania”. Podążając zatem za filozofią minimalizmu, skupię się dziś na opisaniu kolejnego nauczycielskiego evergreena, jakim są gry planszowe. Odkurzmy zatem kilka sprawdzonych sposobów na wykorzystanie tego narzędzia w naszych salach językowych, odkrywając ich potencjał na nowo. 

Klasyk na start – czyli planszówki sterowane

Mianem planszówek sterowanych określam te, do których stworzenia przyczyniają się sami nauczyciele. Czemu są one „sterowane”? Ponieważ planując zajęcia, podczas których skorzystamy z tego narzędzia, to właśnie my stajemy się kapitanami naszego lekcyjnego okrętu. Co zatem możemy zrobić, aby samo przygotowanie sterowanych gier planszowych nie pochłaniało zbyt wiele czasu, były one wielokrotnego użytku i mimo swojej prostoty stanęły w obronie atrakcyjności naszych zajęć? Musimy opracować system, swoistą planszówkową listę kontrolną, której punkty będziemy odhaczać za każdym razem, kiedy zapragniemy zagrać z uczniami. 

Moja lista kontrolna prezentuje się następująco:

1. Zacznij od CO, czyli wybierz zagadnienia

Stosowanie gier planszowych w sali lekcyjnej może mieć bardzo różny cel. Za pomocą planszy możemy zachęcić uczniów do dyskusji, treningu gramatycznego, powtórzenia przed testem, stworzenia pracy pisemnej czy zweryfikowania uczniowskich umiejętności. 

2. Przejdź do JAK, czyli ustal zasady

Nie zapominaj o tym, że każda gra, aby przebiegła bezproblemowo, musi opierać się na ustalonych wcześniej i przede wszystkim przemyślanych zasadach. Przed rozpoczęciem każdej rozgrywki zdecyduj, czy za wylosowanie określonych numerów na kostce uczniowie otrzymają dodatkowe przywileje, czy fakt wykonania polecenia znajdującego się na planszy będzie skutkował dalszą grą danej drużyny, czy drużyny bądź gracze będą rzucać kostką naprzemiennie. Zastanów się, czy w wypadku udzielenia błędnej odpowiedzi pionki graczy na planszy będą się cofać, czy stracą oni kolejkę. Liczba gier dostępnych na rynku jest tak duża, że przy odpowiednim rozpoznaniu na pewno znajdziesz takie reguły, które twoją planszówkę uczynią bezkonfliktową.

3. Zakończ na GDZIE, czyli wybierz format

Gry planszowe często kuszą aspektem wizualnym. Jeśli mimo bycia nauczycielami artystami nie czujecie się na siłach, aby tworzyć szablony własnych gier planszowych, wystarczy, że skorzystacie z dobrodziejstw internetu. W ulubionej wyszukiwarce wpiszcie hasło „darmowe szablony gier planszowych”, a w wynikach wyszukiwania odnajdziecie wiele wariantów do wyboru. Innym bardzo intuicyjnym i polecanym narzędziem tworzenia gier jest prosty i intuicyjny program graficzny Canva (canva.com), która oferuje bezpłatny dostęp do swoich zasobów dla kwalifikujących się nauczycieli i uczniów. Trzecia możliwość to stworzenie własnego szablonu w tradycyjnej wersji papierowej i zabezpieczenie go przez jego zalaminowanie lub skserowanie. 

Kiedy już opracujesz zamysł swojej gry na podstawie powyższej listy kontrolnej, śmiało przejdź do działania i wypełnij pola na planszy zgodnie ze swoją wizją. Możesz także skorzystać z poniższych sprawdzonych pomysłów na realizację poszczególnych CO.

CO: rozgadaj swoich uczniów

Poniższy pomysł wykorzystasz z powodzeniem do treningu egzaminacyjnego, będzie to zarówno trening reagowania językowego, jak i trening do matury ustnej z nastawieniem na rozmowę sterowaną. Przygotuj planszę, na której w każdym polu umieścisz prompt, który uczniowie w parach lub grupach będą musieli umieścić w przeprowadzonym przez siebie dialogu. Dopilnuj, aby pola te występowały w kilku różnych kolorach. W zależności od potrzeb kolorom pól możesz przypisać zarówno miejsce odgrywania dialogu, jak i jego temat. Prompty na planszy muszą zawierać hasła, które opisują funkcje językowe, np. zgadzanie się, proponowanie, zapraszanie, narzekanie, dopytywanie, oferowanie pomocy, odrzucanie propozycji. Uczniowie grają w parach. Każda para na start rzuca kostką trzy razy. W zależności od wylosowanych promptów muszą odbyć krótki dialog, w którym spełnią wszystkie trzy wylosowane zagadnienia na temat lub w miejscu odpowiadającemu kolorowi jednego z pól. Oznacza to, że w tej grze uczniowie mają wybór miejsca lub tematu rozmowy, funkcje językowe jednak muszą zostać spełnione, aby mogli oni dalej poruszać się na planszy i realizować kolejne dialogi, z każdym rzutem zbliżając się do mety. Załóżmy, że zdecydowaliście się na cztery kolory pól: żółty, niebieski, zielony i różowy, i każdemu z nich przyporządkowaliście temat lub miejsce, np. żółte pola to restauracja, zielone to spotkania towarzyskie, niebieskie to szkoła, różowe to sport. Na polach umieściliście również takie prompty, jak zgadzanie się, proponowanie, zapraszanie, narzekanie, dopytywanie, oferowanie pomocy, odrzucanie propozycji. Para pierwsza wylosowała poniższe prompty: zapraszanie na polu różowym, narzekanie na polu niebieskim oraz dopytywanie na polu żółtym. Oznacza to, że muszą oni ułożyć krótki dialog na temat sportu,...