Dear teacher – slow down: czyli Inspektor Gadżet, MacGyver, a może dwa w jednym?

Te dwa obozy nauczycieli nie muszą jednak stać w opozycji do siebie. W zależności od potrzeb oraz okoliczności możemy wcielać się na zmianę to w Inspektora Gadżeta, to w MacGyvera. Warto jednak wiedzieć, w które gadżety zainwestować ze względu na ich ogromny potencjał i elastyczność wykorzystania oraz jakie przedmioty, które mamy w naszych klasach lub których używamy na co dzień w domu, możemy wykorzystać, aby w prosty sposób przeprowadzić efektywne i efektowne zajęcia, które nasi uczniowie zapamiętają na długo. 
W imię filozofii slow teaching zapraszam na przegląd pomysłów na wykorzystanie gadżetów, których nie powstydziłby się Inspektor Gadżet, oraz „przydasiów”, które mogłyby uratować życie niejednemu MacGyverowi. 

Kostka do gry

Kostka do gry to jeden z najbardziej uniwersalnych przedmiotów, które możemy wykorzystać podczas zajęć językowych. Różnorodność dostępnych na rynku kostek jest ogromna. Różnią się one rozmiarem – od miniaturowych, których krawędzie mierzą zaledwie pół centymetra, przez tradycyjne, po kostki olbrzymy. Dostępne są również kostki, które mają więcej niż sześć ścian, dzięki czemu mieści się na nich więcej numerów, które nasi uczniowie mogą losować. 

W jaki sposób wykorzystać zatem kostki do gry podczas zajęć?

Kostki mogą być pomocne przy wszelkiego rodzaju ćwiczeniach na utrwalanie i powtórkę słownictwa. Podziel uczniów na grupy i każdej z nich daj jedną kostkę. Zapisz na tablicy części mowy w wybranej przez siebie kolejności, na przykład czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki. W zależności od poziomu grupy możesz poszerzyć typy kategorii o idiomy czy czasowniki frazowe. Uczniowie w grupach rzucają kostką tyle razy, ile kategorii zapisanych zostało na tablicy. Następnie do każdej z nich dopasowują jedną z wylosowanych cyfr. Kiedy przeprowadzasz to ćwiczenie po raz pierwszy, nie informuj uczniów na tym etapie, po co to robią. Dopiero w momencie wylosowania i dopasowania jednej z cyfr do każdej kategorii powiedz im, że ich zadaniem jest przewertowanie notatek w zeszytach oraz stron w książkach i zapisanie takiej właśnie liczby poszczególnych części mowy. Niech wybiorą te słowa, które chcą zapamiętać i uważają za wartościowe lub trudne. W zależności od ilości czasu, jaką chcesz poświęcić na to ćwiczenie, wieku uczniów i ich poziomu, możesz poprosić ich o wielokrotne rzuty kostką i zsumowanie liczb lub możesz wykorzystać wielościenne kostki, które z założenia mają wyższe numery. 

Kiedy uczniowie zrobią listę czasowników, rzeczowników i przymiotników w wylosowanej przez siebie kolejności, wymieniają się nimi z innymi grupami i sprawdzają, czy pamiętają, bez zaglądania do słownika, wszystkie słowa zapisane przez inną grupę. Ich zadaniem może być ułożenie zdań z tymi słowami, przygotowanie ich definicji czy opracowanie na ich podstawie krzyżówki. Krzyżówkę uczniowie mogą przekazać kolejnej grupie (zamiast oddawać ją autorom listy), dzięki temu słownictwo wybrane przez każdą grupę zostanie utrwalone przez większość klasy. Tym samym za pomocą kostki do gry fundujesz im wielkoformatową powtórkę słownictwa. Ćwiczenie to możesz wykorzystać również jako klamrę. Na początku pracy z nowym działem tematycznym i na końcu. W wypadku tego rozwiązania uczniowie na początku pracy z nowym rozdziałem również wybierają z niego czasowniki, rzeczowniki i przymiotniki w liczbie odpowiadającej tej wyrzuconej za pomocą kostki do gry. Następnie przygotowują listę słówek na podstawie tekstów i zadań z nowego rozdziału i w grupach opracowują sposób na nauczenie pozostałych członków klasy znaczenia tych słów. Tworzą tym samym samodzielnie wprowadzenie do części leksykalnej wybranego rozdziału. Słowa wybrane przez uczniów w tym ćwiczeniu możesz zachować, zapisać na kartce czy zawiesić na tablicy korkowej w klasie, tak aby były wyeksponowane podczas pracy z danym rozdziałem. Kiedy pojawią się w tekstach czy ćwiczeniach na słuchanie, uczniowie mogą podejść do tablicy i wykreślić je z listy. Ich spostrzegawczość i czujność możesz nagradzać plusami. 

Kolejnym sposobem na wykorzystanie kostki do gry jest zapisanie na tablicy pytań, tematów do wypowiedzi pisemnej, nazw postaci, w które będą się wcielać, tworząc dialogi w parach, czy miejsc, w których dialogi te mają być odegrane. Uczniowie w parach lub grupach kolejno rzucają kostką lub kostkami i realizują przypisane danemu numerowi zadanie. Przykłady zadań dostosuj do poziomu uczniów i ich wieku, pamiętaj również o tym, aby wyznaczyć czas realizacji danego zadania oraz sposób jego prezentacji. Poniżej znajdziesz kilka z nich.

Ćwiczenia z kostką tradycyjną do realizacji w parach:

Polecenie: Każdy z was rzuca kostką raz, w zależności od wyrzuconego numeru wcielasz się w wylosowaną postać. Następnie układacie dialog między tymi dwiema postaciami:

1. Shrek
2. Kot w butach
3. Kopciuszek 
4. Krasnoludek
5. Kung-Fu Panda
6. Kubuś Puchatek
    

Polecenie wersja 1: Każdy z was rzuca kostką raz, sumujecie wyrzucone cyfry i układacie wspólnie dialog dwóch osób w miejscu odpowiadającemu sumie wylosowanych cyfr. 

Polecenie wersja 2: Każdy z was rzuca kostką raz, następnie układacie dwa osobne dialogi w miejscach odpowiadających cyfrom przypisanym do wyrzuconych przez was numerów na kostce.

1. Apteka
2. Siłownia
3. Sklep spożywczy 
4. Dworzec kolejowy
5. Salon piękności
6. Mechanik samochodowy
7. Lotnisko
8. Przychodnia
9. ZOO
10. Plac zabaw
11. Poczekalnia u dentysty
12. Biblioteka
     

Ćwiczenia z kostką tradycyjną do realizacji w grupach

Polecenie: Każdy z was rzuca kostką raz, w zależności od wyrzuconej cyfry odpowiadasz na pytanie jej przyporządkowane. Osoby słuchające mają za zadanie zadawać dodatkowe pytania, aby uzyskać jak najwięcej informacji.

1. Jak spędziłeś weekend?
2. Jaki był najtrudniejszy egzamin w twoim życiu?
3. Jaki kraj na świecie chciałbyś odwiedzić?
4. Jaka jest twoja ulubiona książka?
5. Jakie masz plany na wakacje?
6. Czy wyobrażasz sobie swoje życie bez smartfonu?
    

Polecenie: Każda z czterech osób w grupie rzuca kostką raz. Wspólnie opracowujecie pracę pisemną z wytycznymi zgodnymi z numerami wylosowanymi za pomocą kostki do gry.

Losujący pierwszy: 

1. List do kolegi z klasy
2. List do dyrektora szkoły
3. List do kosmity
4. List do siebie z przyszłości
5. List do swojego zwierzaka
6. List do swojego idola
    

Losujący drugi: 

1. O moich marzeniach
2. O zwariowanej przygodzie
3. O miłym wspomnieniu
4. O planach na przyszłość
5. O problemie, który udało ci się rozwiązać
6. O wyzwaniu, któr...