Gramy w skojarzenia, czyli uczenie asocjacyjne

Dzięki pamięci asocjacyjnej wiemy jak „poruszać się” w świecie, w którym żyjemy, co należy zrobić i gdzie należy się udać, gdy chce nam się pić, jakie kroki musimy podjąć, gdy chcemy przemalować ściany w pokoju czy wysłać list na poczcie. Tę bazową wiedzę, nabywaną jak gdyby „przy okazji”, pogłębiamy wraz z naszym rozwojem. Jak to się mówi – człowiek całe życie się uczy.

Na podstawie asocjacji rozwijamy swoją wiedzę o świecie od małego. Umiejętność skojarzeniową dzieci rozwijają około 3. roku życia jako kolejny etap po sortowaniu przedmiotów podobnych – misie są misiami, chociaż każdy wygląda trochę inaczej, samochodziki są samochodzikami, chociaż każdy z nich jest inny. Dzieci wykorzystują umiejętność asocjacji przede wszystkim w zabawie – szukają przedmiotów, które mogłyby się przydać, np. do rozczochranej lali szukają grzebienia, a do zabawy w supermana – peleryny. Poprzez asocjację łatwiej i szybciej dziecko zapamiętuje, choć sama ilość materiału do nauki de facto się nie zmienia, ale z pozoru wydaje się mniejsza. Dzięki takim skojarzeniowym zabiegom efektywność przyswajania wiedzy zdecydowanie się zwiększa. Wiadomo przecież, że łatwiej jest zapamiętać kilka informacji, które ze sobą powiązaliśmy, niż elementy od siebie oddzielone i oderwane. Rozwijanie pamięci asocjacyjnej stwarza nieocenioną pomoc zwłaszcza w nauce języka obcego, szczególnie, gdy staje się dla wszystkich przyjemną i pobudzającą rozrywką. 

Dla przykładu, przy okazji nauki o rzeczownikach policzalnych i niepoliczalnych łatwiej będzie uczniowi zapamiętać nazwy składników na ciasto marchewkowe z przepisu niż wykuwając je z tabelki bez żadnego powiązania. W przypadku przepisu kulinarnego otrzymujemy informacje w spójnej formie. A co by było, gdyby nauczyciel przyniósł odrobinę poszczególnych składników do klasy? Ileż powstałoby cudownych skojarzeń z udziałem i wzroku, i zapachu, ale też i węchu. A gdyby mógł razem z uczniami takie ciasto zrobić? Sama kiedyś urozmaicałam swój pedagogiczny repertuar takimi właśnie pomysłami, z przenośnym elektrycznym piekarnikiem w roli głównej. Niestety, teraz przepisy BHP w znacznym stopniu ograniczają moje pole działania. Na szczęście część praktyczną zawsze można przeprowadzić w domu. Taki homework. Ciasta marchewkowe, sałatki owocowe i kanapki z – pomidorem. 
 

Oto kilka propozycji gier na skojarzenia: 

Obrazowanie
Ucząc się nowego słowa, uczeń wyobraża sobie coś, z czym mu się ono kojarzy, np. CAR może kojarzyć się z karpiem, dlatego łączymy oba pojęcia w obraz karpia w samochodzie. Dłuższe słowa można dzielić na części lub sylaby i do każdej z nich szukać skojarzeń, np. BUTTERFLY to motyl z masła z pyskiem muchy. Warto wspierać się tworzonymi na tę potrzebę ilustracjami. Jest to metoda dobra szczególnie dla początkujących, ale pomaga również bardziej zaawansowanym językowo przy nauce trudniejszych słów. Oczywiście, dla skojarzeń wykorzystujemy wszystko, co tylko nam przyjdzie do głowy.

Piramidki skojarzeń
To fantastyczna zabawa, dzięki której możemy w niebanalny sposób utrwalać poznane słownictwo. Uczniowie wybierają z danego tematu osiem słów, które potem piramidalnie kojarzy się w pary pod jednym skojarzeniem. Piramidka wznosi się coraz wyżej, aż odkrywamy słowo, k...