Autor: Barbara Skrok

Termin „uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi” po raz pierwszy został użyty około pół wieku temu i przez lata sytuacja szkolna takich uczniów systematycznie ulegała zmianom. Dziś w literaturze przedmiotu istnieje kilka podziałów dzieci z różnymi niepełnosprawnościami i deficytami rozwojowymi.

Klasa czwarta i kolejne, czyli drugi etap edukacyjny, to okres intensywnych zmian rozwojowych zarówno fizycznych, intelektualnych, jak i emocjonalnych. Kim naprawdę są i co potrafią nastolatkowie? Jak dobierać typy ćwiczeń, formy i metody pracy do możliwości psychofizycznych i potrzeb ucznia, by osiągnął sukces w nauce języka? Chcąc odpowiedzieć na te pytania, musimy wziąć pod uwagę aspekt psychologiczny i dydaktyczny. Gdy analizujemy, jakie typy zadań powinniśmy stosować w klasie czwartej i kolejnych, a jakich ćwiczeń na danym etapie (jeszcze) unikać, musimy znać naturalne predyspozycje i ograniczenia ucznia.

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytami uwagi (attention deficit hyperactivity disorder, ADHD) jest poważnym zaburzeniem neurologicznym, często mylonym ze złym zachowaniem. To ostatnie ma charakter czasowy, podczas gdy zespół ADHD jest widoczny u dziecka ciągle, od wczesnego dzieciństwa, dlatego zaburzenie to może być zdiagnozowane dość wcześnie.

Potocznie o zespole Aspergera mówi się jako o łagodnej formie autyzmu lub używa się terminu „wysoko funkcjonujący autyzm”. Jest to jednak poważne zaburzenie rozwoju, które może istotnie wpłynąć na życie dziecka, a szczególnie jego funkcjonowanie w środowisku szkolnym. W styczniu 2022 roku Światowa Organizacja Zdrowia przyjęła nową Międzynarodową Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11). Polska, podobnie jak wszystkie kraje członkowskie WHO, ma 5-letni okres przejściowy na jej wdrożenie. W nowej klasyfikacji nie znajdzie się już takich rozpoznań jak Zespół Aspergera czy autyzm dziecięcy. Zamiast tego pojawi się zaburzenie ze spektrum autyzmu (ang. autism spectrum disorder, ASD). W ostatnich latach obserwuje się stały wzrost liczby dzieci dotkniętych autyzmem. Niektóre źródła podają, że w Polsce jest ponad 300 tysięcy osób ze zdiagnozowanym spektrum autyzmu, z czego 80% to dzieci (www.autyzm.zgora.pl).

Uzdolnieni, zmotywowani i pilni uczniowie, którzy zawsze osiągają wysokie wyniki nauczania, to marzenie każdego nauczyciela. Biorą udział w konkursach i olimpiadach, są dumą szkoły i podnoszą jej prestiż. Po drugiej stronie zdolnej społeczności szkolnej stoi liczniejsza grupa uczniów – są to uczniowie słabi, z trudnościami, bez zainteresowania lekcjami, bierni, nisko zmotywowani, z zaburzeniami zachowania lub objawami bezradności intelektualnej.

Testy poziomujące, diagnostyczne, śródsemestralne i końcoworoczne – to tylko nieliczne z ogromnej grupy językowych testów osiągnięć szkolnych. W jakim celu testujemy? Czy testy mogą być czynnikiem rozwojowym i motywacyjnym dla uczniów? Odpowiedzi na postawione pytania wydają się proste i oczywiste. Czy na pewno?

Each language has its own set of grammar rules. These rules tell us how the language “works”, how to use different types of words and in which order. Syntax, tenses, nouns, verbs, questions and conditionals are very difficult when you learn a foreign language. For students with special educational needs, it is even more complicated.