Praca z uczniem zdolnym na lekcji języka angielskiego

Miałam w klasie takiego ucznia! Co więcej, okazało się, że nie musiał zdawać żadnych egzaminów wstępnych, ponieważ był laureatem olimpiady języka angielskiego. Do tej pory pamiętam, jak trudno było mi zrozumieć, dlaczego taki uczeń jak on nie jest odpowiednio doceniany, a jedyne sytuacje, kiedy mógł mieć szansę na pokazanie swojej wiedzy i zdolności, to były ustne debaty, sprawdziany czy kartkówki oraz od czasu do czasu jakiś konkurs językowy.
Dziś uczeń zdolny ma o wiele więcej możliwości. Co więc możemy zrobić, żeby wesprzeć ucznia zdolnego na naszych lekcjach? Na ten temat powstało już wiele różnych materiałów, dlatego ważne jest zebranie pewnych elementów i zastanowienie się nad tym, jak można je wykorzystać w pracy z uczniami zdolnymi.

1 Jak możemy spojrzeć na ucznia zdolnego? 

Pomoże nam w tym ćwiczenie pt. „zmiana perspektywy” – powinniśmy zmienić naszą perspektywę i wejść w rolę ucznia zdolnego. Wczujmy się w nastolatka, którego wiedza i umiejętności z języka angielskiego przekraczają materiał realizowany w szkole. Postarajmy się poczuć, jak to jest, gdy nie musimy przeznaczać określonej ilości czasu na naukę czy powtarzanie danego zakresu słów lub tematu, gdy w podręczniku mamy ćwiczenia, których rozwiązanie nie stanowi dla nas żadnego problemu i zajmuje nam to mniej czasu niż reszcie uczniów. Pomyślmy także, jak można się czuć w otoczeniu osób, które w związku z tymi naszymi zdolnościami mogą myśleć o nas różne rzeczy… Biorąc te wszystkie elementy pod uwagę, warto zastanowić się nad następującymi kwestiami:

• Co byłoby dla nas swojego rodzaju wyzwaniem w nauce języka angielskiego? 
• Co sprawiałoby, że chciałoby się nam uczyć nowych rzeczy, innych niż te realizowane w szkole? 
• Jak czulibyśmy się, gdybyśmy po zrobieniu ćwiczeń przewidzianych na daną lekcję zawsze dostawali od nauczyciela dodatkowe ćwiczenia lub karty pracy? 
• Jakie emocje w związku z tym wszystkim towarzyszyłyby nam i czy potrafilibyśmy sobie z nimi poradzić oraz w jaki sposób?

To ćwiczenie może nam pomóc zobaczyć sytuację z nieco innej perspektywy. Chodzi o to, by nie tylko zawsze dawać uczniowi zdolnemu dodatkowe karty pracy czy zadania, gdy tylko wykona te, które są w podręczniku czy ćwiczeniach. Uczeń zdolny to duże wyzwanie na lekcjach języka angielskiego… Musimy przede wszystkim odpowiednio dopasować i zaprojektować nasze działania, aby masz podopieczny nie zmienił się z pracowitego zdolnego ucznia w ucznia nieco przeszkadzającego lub też innego typu.
Metody i techniki pracy z uczniem zdolnym obejmują wiele różnych aspektów, które można wziąć pod uwagę, jak na przykład dobrze dopasowana poziomem i skalą praca indywidualna, praca w grupach czy parach lub przydzielanie uczniom zdolnym trudniejszych zadań podczas pracy indywidualnej czy grupowej. Istnieje także możliwość stworzenia uczniom zdolnym sytuacji, kiedy mogą wybrać ćwiczenia o większej skali trudności lub wybrać prace dodatkowe. Możemy wybierać różne sposoby pracy z takim uczniem. Zachęcam do przetestowania wszystkich tych rozwiązań.

2 Jak zaangażować ucznia do roli lidera lub mentora dla innych?

Co może charakteryzować ucznia zdolnego jako lidera? Możemy wziąć pod uwagę projektowanie różnych zadań dodatkowych, uwzględniając ważne cechy takich uczniów, jak na przykład: szybkie kojarzenie, zapamiętywanie i rozumowanie czy bystrość w obserwacji otoczenia. Ważne jest także zadawanie dużej liczby pytań i swojego rodzaju dociekliwość lub to, że uczniowie lubią wykonywać różnego rodzaju zadania i potrafią przez dłuższy czas skupiać swoją uwagę na tym, co ich interesuje. Mają także nieszablonowe i oryginalne pomysły, cechuje ich niezależna postawa. Biorąc te wszystkie elementy pod uwagę, cenną rolę nauczyciela jest podtrzymywanie tych cech i ich rozbudzanie. Oczywiście do utrzymywania takiej ciekawości i otwartości uczniowie zdolni będą potrzebować bardziej złożonych zadań niż pozostali, większa też jest...