Trudi Canavan, australijska pisarka, powiedziała kiedyś, że: „Nic nie pozostaje takie samo. Jedyne, czego można być w życiu pewnym, to zmiana”. Ile zmian obserwujecie w swoim życiu na co dzień? A ile zmieniacie w swoim życiu zawodowym? Nie mówię tu o dużych zmianach, np. zmiana szkoły albo podręcznika, z którego korzystacie. Chodzi mi o małe działania, które nie kosztują wiele wysiłku, a mogą przynieść wymierne efekty w postaci zaangażowanych w lekcje uczniów, którzy chłoną wiedzę, i nauczyciela wciąż na nowo czerpiącego radość ze swojej pracy. Oto kilka moich trików na małe zmiany na lekcji.
Podnieś rękę
Jeśli chcesz w szybki i cichy sposób zasygnalizować uczniom, że czas przeznaczony na ćwiczenie (szczególnie to w parze, kiedy w klasie jest głośno) minął, zastosuj technikę Podnieś rękę. Każdy uczeń, który zauważy Twoją podniesioną rękę, kończy pracę, wycisza się oraz podnosi rękę. W ten sposób coraz więcej osób zauważa, że czas na wykonanie zadania minął. Jest to technika, którą stosuję też na szkoleniach dla nauczycieli, kiedy bywa równie głośno jak na zajęciach z uczniami. Podniesiona ręka działa i sprawia, że po chwili grupa jest gotowa do dalszej pracy. Pamiętajcie tylko, żeby jasno omówić przebieg tej techniki, żeby uczniowie dokładnie wiedzieli, jakie znaczenie ma podniesiona ręka i co mają w takiej sytuacji robić.
POLECAMY
Powtórz tylko raz
Czy słyszycie ciągłe pytania typu: „Która strona?”, „Co teraz mamy robić”, „Mamy to zapisać?”. Jeśli odpowiedź brzmi: „tak”, proponuję wykorzystać kolejny pomysł, czyli zasadę, w której powtarzasz polecenia tylko raz. Uczniowie muszą wtedy być bardziej uważni i skoncentrowani na tym, co się dzieje. Warto też uczyć, że kiedy zagubili się na lekcji lub nie znają jakiegoś słowa, zamiast pytać od razu nauczyciela powinni zapytać najpierw jedną/dwie osoby z klasy. W ten sposób dzielą się wiedzą i szukają odpowiedzi nie tylko u nauczyciela.
Daj uczniom wolność
Danie uczniom wolności może mieć wiele odcieni. Jednym z nich jest pozwolenie na decydowanie, jakie zadania uczniowie wykonają w ramach pracy domowej. Przecież nie każde ćwiczenie z książki czy podręcznika musi być wykonane. Zaproponuj uczniom kilka ćwiczeń, z których mogą wybrać jedno, dwa lub wszystkie, które wykonają w ramach pracy domowej. Mogą także stworzyć swoje własne ćwiczenie odnoszące się do tematu, które będzie można wykorzystać jako powtórzenie. W poprzednich numerach „Horyzontów Anglistyki” pisałam już o tym, jak mogą przebiegać zajęcia, w których uczniowie są autorami ćwiczeń. W tym artykule wskażę pomysł na szybką powtórkę słownictwa lub gramatyki z danej lekcji. Potrzebujesz około 5–6 minut na ćwiczenie. Uczniowie pracują w parze, każdy układa dwa dowolne zdania po polsku, uwzględniając zagadnienia omawiane na lekcji. Wymienia się zdaniami z partnerem z ławki, partner wybiera zdanie i tłumaczy je na angielski, oddaje zeszyt autorowi, a ten sprawdza tłumaczenie partnera. Jest to bardzo proste i szybkie ćwiczenie, a jednocześnie zmusza ucznia do co najmniej dwukrotnego zerknięcia na listę omawianego na danej lekcji słownictwa. Wszelkiego typu ćwiczenia, które uczniowie mają przygotować sami, wykorzystują tzw. efekt generowania i wykonania – o wiele lepiej pamięta się zadania, które wykonało się samodzielnie i do których samodzielnie wybrało się zagadnienia, niż takie, które ktoś nam przygotował albo tylko obserwowaliśmy, jak ktoś daną czynność wykonywał.
Włącz ruch
Charles Hillman w artykule w czasopiśmie „Neuroscience” z marca 2009 r. prezentuje wyniki badań dotyczących wpływu ruchu na możliwości mózgu nastolatków. Przeprowadził badanie, w którym grupa uczniów przed egzaminem przez 20 minut chodziła w umiarkowanym tempie po bieżni. Okazało się, że podczas testu odpowiadali z większą precyzją, a ich mózgi pracowały intensywniej niż mózgi uczniów, którzy przed egzaminem nie wykonali żadnej aktywności ruchowej. To jedno z badań, które pokazuje, że ruch podczas nauki jest ważny, dlatego proponuję, aby w trakcie lekcji uwzględnić ruch w różnych formach. Kiedy sprawdzasz zadania typu prawda/fałsz albo takie, w którym są tylko dwie odpowiedzi do wyboru, przypasuj daną odpowiedź konkretnej ręce, np. prawa ręka – fałsz, lewa ręka – prawda. Uczniowie, zamiast wykrzykiwać odpowiedź, podnoszą odpowiednią rękę, a ty od razu widzisz, jak radzili sobie z konkretnym punktem zadania. W wypadku zadań z większą liczbą odpowiedzi, możesz oprócz podniesienia ręki dopasować czynności takie jak wstań, podnieś obie ręce albo połóż głowę na ławce. Zamiast odpowiedzi A/B/C możesz wprowadzić sygnalizację świetlną, każdemu kolorowi przypasować konkretną odpowiedź, uczniowie podnoszą kartkę w kolorze poprawnej odpowiedzi. A kiedy czujesz, że energia spada, ale nie masz w planie żadnej aktywności, w której można wykorzystać ruch, poproś uczniów, aby wstali i zrobili kilka wymachów rękami, przysiady lub inne ćwiczenia, dosłownie 2–3 minuty, a efekt gwarantowany, bo uczniowie rozbudzą się do kontynuowania pracy. Pamiętaj tylko, żeby ćwiczyć razem z nimi!
Zmieniaj pary
Uczniowie zazwyczaj są przyzwyczajeni do pracy z konkretną osobą i tylko w wypadku nieobecności kolegi lub koleżanki siadają w ławce z kimś innym. Z jednej strony osoba, którą znają, gwarantuje im poczuc...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań magazynu "Horyzonty Anglistyki"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
- Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
- ...i wiele więcej!