Uczniowskie prezentacje ustne – wymóg nowej podstawy programowej czy niezbędna umiejętność kluczowa?

Pomimo że CKE nie wydało jeszcze komunikatu dotyczącego kształtu nowego egzaminu maturalnego, który pierwszy raz w zmienionej formie pojawi się w roku 2023, na podstawie zapisów wymagań ogólnych i szczegółowych podstawy programowej, które determinują pewne typy zadań egzaminacyjnych, mamy prawo przypuszczać, że wśród nich może pojawić się m.in. prezentacja na maturze ustnej. Czy to rewolucja? A może jednak stopniowa ewolucja w stronę otwartego, naturalnego i „żywego” posługiwania się językiem obcym w przeróżnych sytuacjach codziennego życia? Ja stawiałabym na to drugie – a szeroko rozumiana komunikacja powinna stać się tutaj głównym wsparciem w „przemycaniu” do naszych zajęć językowych kompetencji kluczowych – life skills. Umiejętności niezbędnych w życiu – takich, które przygotują uczniów do wyzwań związanych z radzeniem sobie w środowisku zawodowym, rodzinnym, społecznym. 
Mówi się, że polski uczeń potrafi wy­recytować z pamięci skomplikowane nazwy czasów gramatycznych i wszystkie formy czasowników nieregularnych, a pomimo zaawansowanej znajomości słownictwa i gramatyki nie umie „dogadać się” z obcokrajowcem i fatalnie radzi sobie z wyrażaniem własnego zdania. Nauczyciele zapytani, czego powinna uczyć szkoła, aby przygotowywała do prawdziwego życia i umożliwiała nabywanie praktycznych kompetencji XXI wieku, postawili na następujące wartości: ­kreatywność, ­pomysłowość, innowacyjność, (współ)praca w grupie, empatia, krytyczne myślenie, odpowiedzialność i samodzielność, zarządzanie czasem, ustalanie priorytetów i określanie celów, aktywne słuchanie, przedsiębiorczość, umiejętność wyszukiwania, weryfikowania oraz oceny i analizy źródeł informacji, umiejętności praktyczne, autoprezentacja i wystąpienia publiczne, kompetencje ICT, umiejętność podejmowania decyzji, kompetencje kulturowe.
Jak zatem „zabrać się” do włączania powyższych umiejętności do naszej codziennej pracy z uczniami oraz jak przygotować uczniów do „public speaking”? Chyba dla każdej grupy wiekowej słowem kluczowym, od którego można zacząć, jest personalizacja, czyli:

• Moja perspektywa – pamiętajmy, że do naszej sali przychodzi pokolenie iGen, uczniowie, dla których nacisk na „ja” jest zupełnie naturalny, którzy chcą mówić o swoich doświadczeniach, co więcej, to właśnie ich doświadczenia są dla nich kluczowe. 
   
• Możliwość dokonywania wyboru na poziomie ucznia – wybór tematu, sposobu działania, metod pracy i świadome zachęcanie i wspieranie w wyrażaniu myśli i przekazywaniu informacji w danym kontekście.
   
• Rozwijanie samodzielnego, krytycznego myślenia i formułowania opinii – uczniowie nie potrafią wyrażać opinii, gdyż nie mają wystarczającej wiedzy o świecie, zatem należy wybierać takie materiały edukacyjne i podręczniki, które będą do tego zachęcały.

Prezentacje publiczne – od czego zacząć?

Poniżej informacje dotyczące tego, jak zacząć przygotowania do uczniowskiego „public speaking”, na co zwrócić uwagę w trakcie pracy nad prezentacją oraz jak opracować krótkie wystąpienie. Na początku warto zainspirować się krokami, do których zachęca nas The TED Student Talks Program na stronie ed.ted.com/student_talks. Wskazówki te dotyczą przygotowań do wystąpień w stylu Ted Talks – przedstawiających indywidualny pomysł, tzw. idea worth spreading:

1. Identify your passion – zidentyfikowanie obszaru zainteresowania to pierwszy krok do sukcesu. Co sprawia, że serca naszych uczniów biją mocniej? Trzeba zacząć od spraw znajomych i bliskich, od czegoś, co uczeń „czuje” całym sobą i co się dla niego najbardziej liczy.
    
2. Choose your idea – opowiadana historia powinna być charakterystyczna dla danego ucznia, to musi być jego „big idea”.
    
3. Start talking – artykułowanie pomysłów: jak „big idea” danego ucznia może zmienić świat, sposób postrzegania jakiegoś zagadnienia.

Nie mogę...