Czerwiec, czyli czas podsumowań

Dlaczego podsumowanie? 

Możemy się zastanowić, do czego takie podsumowanie jest w ogóle potrzebne, skoro rok szkolny dobiega końca, a uczniowie mają wystawione oceny? Jest to bardzo dobre pytanie. Odpowiedzi jest kilkanaście. Stworzenie dobrego podsumowania powoduje, że wiemy na czym możemy się skupić w kolejnym roku szkolnym. Dzięki temu łatwiej jest nam zrewidować nasze plany, a także uzyskać informację zwrotną od uczniów. Takie podsumowania w różnej formie, które są tworzone systematycznie, bardzo dobrze wpływają także na organizację pracy i naszą efektywność jako nauczyciela. 

Co tracimy, jeśli nie robimy podsumowania? 

Nie wiemy, co się dzieje dokładnie w danej części roku, ponieważ nie potrafimy sobie tego przypomnieć. Jest to normalne, że nasza pamięć nie jest idealna i nie możemy zapamiętać wszystkiego. Jeśli będziemy tworzyć systematyczne podsumowania, to będzie nam łatwiej pamiętać o najważniejszych rzeczach dotyczących uczenia, planowania zajęć, postawy uczniów i nie tylko. Bez podsumowań trudniej jest planować dalsze działania i uczenie. Skąd możemy wiedzieć, jakie były efekty naszej pracy i co możemy ulepszyć? Pewnie pamiętamy kilka najważniejszych rzeczy, ale nie będziemy pamiętali o wszystkim.

Od ogółu do szczegółu

Możemy stworzyć podsumowanie, zaczynając od rzeczy ogólnych, a następnie przechodzić do coraz bardziej szczegółowych. Wszystko zależy od tego, ile różnych rzeczy pamiętamy. Możemy przygotować sobie takie podsumowanie w ten sposób, że zapisujemy na kartce papieru każdy miesiąc roku szkolnego. Następnie staramy się powrócić myślami do danego miesiąca i w oparciu o swoje notatki stworzyć dla danej klasy lub grupy podsumowanie danego miesiąca. W takim podsumowaniu może być informacja o tym, czy były jakieś kartkówki, sprawdziany i testy, jakie tematy były realizowane i jak długo, co było dla uczniów łatwe, a co było trudne itd. Jeśli w życiu klasy lub grupy wydarzyło się coś ważnego, możemy taką informację wpisać.

Powinniśmy tam zamieścić także swoje odczucia i spostrzeżenia dotyczące danego okresu pracy z uczniami. Bardzo prawdopodobne jest to, że miesiące początkowe roku szkolnego będą dla nas trudniejsze do podsumowania niż koniec roku szkolnego.

Nie powinniśmy się jednak poddawać, tylko spróbować zrobić to podsumowanie najlepiej, jak tylko możemy. A od następnego roku szkolnego będziemy mieli większą motywację do tworzenia systematycznych podsumowań. Możemy także stworzyć sobie prostą tabelkę z podsumowaniem każdego tygodnia i prowadzić ją, na przykład w naszym kalendarzu nauczyciela, notatniku lub także w plikach online.

Bazowanie na różnych pytaniach

Podczas podsumowania możemy także posiłkować się pytaniami wspomagającymi. Mogą to być pytania, takie jak: Co dobrego wydarzyło się w tym roku szkolnym? Co było moim sukcesem? Co mogło być zrobione lepiej i dlaczego? Co mogło być zrobione inaczej i dlaczego? Czego można było zrobić więcej dla danej klasy i dlaczego? A może jest coś, czego było za dużo i można było czegoś zrobić mniej? Jeśli tak, to co to było i dlaczego? Odpowiedzi na te i na podobne pytania, które przyjdą nam do głowy są bardzo istotne. Powinniśmy przeznaczyć sobie co najmniej 30 lub 20 minut na pracę z takim arkuszem roboczym i na zapisywanie swoich odpowiedzi. Nie muszą to być pełne zdania. Mogą to być po prostu równoważniki zdań lub same słowa klucze. Najważniejsze w tym ćwiczeniu jest jednak to, żeby skoncentrować się na tym, co jest dla nas ważne, co jest ważne z punktu widzenia naszych uczniów i co możemy zrobić, żeby z takiego podsumowania wyciągnąć bardzo dobre wnioski.

Praca z tabelą

Możemy sobie stworzyć tabelę sukcesów i wyzwań. Wiele osób może pomyśleć sobie o tym w kategorii sukcesów i porażek, ale słowo wyzwania moim zdaniem brzmi o wiele lepiej niż porażki. W takiej tabeli zapisujemy te rzeczy, które były dla nas dużymi sukcesami oraz te, które były dużym wyzwaniem. Możemy stworzyć jedną wersję takiej tabeli z punktu widzenia nas, czyli nauczycieli. A następnie drugą tabelę z punktu widzenia uczniów. Zastanawiamy si...