Strategie na słuchanie do E8

Teoretycznie słuchamy zawsze i wszędzie. Ucz­niowie robią tak samo. Słuchają nauczycieli, słuchają muzyki, słuchają swoich rodziców lub opiekunów. Jednak ile z tego, czego słuchają, jest przetwarzane poprawnie? Jak to wygląda ze słuchaniem w warunkach szkolnych? Czy nasi uczniowie są skoncentrowani na słuchaniu, czy raczej losowo wybierają różne odpowiedzi? Jeśli poobserwujemy naszych uczniów podczas wykonywania zadań na słuchanie, będziemy mogli przeanalizować ich zachowania, a dzięki temu wdrożyć różne pomocne techniki i triki, aby pomóc im w osiągnięciu jak najlepszych rezultatów na egzaminie ósmoklasisty.

Czym jest słuchanie lub raczej rozumienie ze słuchu na egzaminie?

Zacznijmy od tego, że uczniowie powinni dobrze wiedzieć, jakie są wymagania dotyczące słuchania. Może być tak, że uczniowie nie do końca wiedzą, czego mogą się spodziewać, zwłaszcza jeśli dopiero zaczynają swoje przygotowania do takiego egzaminu. Możemy poprosić uczniów o zapoznanie się z informacjami zamieszczonymi na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, ale aby mieć pewność, że wszyscy wszystko rozumieją, możemy fragment z informatora przedstawić w formie quizu. Weźmiemy pod uwagę ten fragment: „Podstawę zadań sprawdzających wiadomości i umiejętności w zakresie rozumienia ze słuchu stanowią krótkie teksty dwukrotnie odtwarzane w sali egzaminacyjnej z płyty CD, na której – oprócz tekstów w języku obcym – nagrane są instrukcje w języku polskim dotyczące rozwiązywania zadań. Część zadań może być oparta na materiale ikonograficznym1” oraz to, że czas trwania nagrań to 20–25 minut; są to teksty oryginalne adaptowane, które są czytane przez rodzimych użytkowników języka, nagrania są powtarzane 2 razy, jest też polecenie przerwy i na wykonanie zadań, udział w wyniku sumarycznym na pomiędzy 20 a 25%. 

A teraz pomyślmy, jak można zadać do tego pytania sprawdzające zrozumienie instrukcji?

Propozycja ćwiczenia

Gdy przekażemy uczniom te informacje, po pewnym czasie zapytajmy ich o to, co pamiętają z wymagań dotyczących słuchania lub też przygotujmy dla nich krótki quiz. Oto przykładowe pytania.
 

To przykłady bardzo prostych pytań, więc z pewnością uczniowie nie będą mieli trudności z wyborem odpowiedzi. Jeśli chcemy, możemy także na początku zadać uczniom te pytania, a dopiero potem udzielić na nie odpowiedzi. Ważne jest to, żeby uczniowie mieli poczucie, że same wymagania dotyczące egzaminu są proste i jego forma jest jasna i zrozumiała.

Ćwiczenia wstępne

Zapytajmy naszych uczniów o to, jakie mają obiekcje dotyczące słuchania do egzaminu ósmoklasisty. Jeśli to będzie dla uczniów łatwiejsze, mogą nam o tym opowiedzieć nawet w języku polskim. Ważne jest, żebyśmy poznali ich wyzwania i to, czego się obawiają. Może będą obawiać się tego, czy zrozumieją nagranie? Może obawiają się akcentu osób mówiących w nagraniu? Może będą obawiać się, czy prawidłowo zrozumieją zdania lub całe frazy? A może jest to coś zupełnie innego? Jeśli o to nie zapytamy, to nie poznamy odpowiedzi. Zapiszmy sobie wszystkie obiekcje uczniów, by następnie metodycznie, krok po kroku na nie reagować i odpowiadać. 

Możemy także wszystkie obiekcje uczniów zamieścić na jednej liście pytań i po kolei na nie odpowiadać w toku trwania roku szkolnego lub semestru. Gdy odpowiemy na dane wyzwanie lub problem uczniów zapisany na liście, wykreślamy go z listy i dodajemy datę, kiedy rozwiązaliśmy wspólnie to wyzwanie. Dzięki temu bardziej motywujemy uczniów i widzą postęp swoich działań. Lista obiekcji będzie się kurczyć, a uczniowie będą zyskiwać pewność językową związaną ze słuchaniem.

Egzaminowe FAQ 

Uczniowie mogą mieć pytania dotyczące tego, jak przygotować się do egzaminu pod kątem słuchania. Oto kilka pytań i ćwiczeń pomagających w przygotowaniach. 

Pytanie pierwsze: Co zrobić, jeśli nie będę rozumieć każdego słowa w nagraniu?
Tak naprawdę rozumienie każdego słowa w nagraniu nie jest kluczowe. Może przecież zdarzyć się, że także w języku polskim czasem nie rozumiemy znaczenia każdego wyrazu, ale jesteśmy w stanie domyślić się sensu zdania na podstawie kontekstu. Z angielskim jak dokładnie tak samo. Głównym zadaniem uczniów jest zrozumienie tego, jaka jest główna myśl tekstu, jaki jest jego wydźwięk, w jaki sposób przekazywane są informacje i jakie one są. To można wywnioskować na przykładzie pierwszego przesłuchania nawet wtedy, gdy uczniowie nie znają wszystkich słów.

Możemy pomóc uczniom, podając przede wszystkim swój przykład, gdy to my uczyliśmy się słuchania w języku angielskim oraz jak sobie z tym poradziliśmy. Nie chodzi o to, żebyśmy podawali tylko przykłady, kiedy wszystko nam się udawało, ale właśnie o te momenty, kiedy mieliśmy więcej pracy lub gdy narastały w nas obawy. Dzięki temu pokażemy uczniom, że skoro nam się udało (a było to wtedy, gdy dostęp do różnych internetowych rozwiązań był limitowany lub niemożliwy), to im tym bardziej się uda, ponieważ mogą skorzystać z wielu różnych rozwiązań. 

1. Propozycja
Takie słuchanie do egzaminu możemy ćwiczyć w następujący sposób. Przygotowujemy dla uczniów krótsze nagrania. Za każdym razem zadanie uczniów dotyczy wysłuchania nagrania raz lub dwa. Następnie uczniowie zapisują, jaka jest ogólna myśl danego tekstu (jeśli to możliwe – jednym wyrazem lub jeżeli nie – krótką frazą). Dzięki temu będą mogli ćwiczyć na początku umiejętność słuchania, aby dowiedzieć się, jaka jest główna myśl tekstu. Możemy przygotować dla uczniów taką templatkę: 
 

Tekst 1 main idea:

Tekst 2 main idea:

Tekst 3 main idea:

Tekst 4 main idea:

Tekst 5 main idea:

Tekst 6 main idea:

2. Propozycja
Korzystając z powyższej tabelki, możemy także popracować nad tym, żeby uczniowie mogli posłuchać nagrania dwa razy i wywnioskować z tekstu więcej szczegółów. Prosimy uczniów o zapisanie tego, co zrozumieli, oprócz głównej idei tekstu. Wtedy rozszerzamy naszą tabelę, a uczniowie wpisują w nią słowa-klucze z nagrania. Jeśli zaczynamy pracę z takim słuchaniem, dobrze sprawdzi się to, żeby uczniowie mogli...