Ustna matura z języka angielskiego – opis egzaminu i analiza przykładowego zestawu egzaminacyjnego

Na maturę ustną przewidziano około 15 minut. Zestaw eg­­za­minacyjny składa się z trzech zadań:

1. rozmowy z odgrywaniem roli, która polega na przeprowadzeniu konwersacji z egzaminującym według scenariusza podanego w poleceniu,
2. opisu ilustracji i odpowiedzi na trzy pytania (pytanie pierwsze jest zawsze związane z sytuacją przedstawioną na ilustracji, pytanie drugie dotyczy opinii zdającego na temat związany z ilustracją, pytanie trzecie to prośba o zrelacjonowanie wydarzenia z przeszłości zdającego lub kogoś z jego otoczenia),
3. wypowiedzi na podstawie materiału stymulującego i udzielenia dłuższych odpowiedzi na dwa pytania. Materiał stymulujący składa się z dwóch lub trzech ilustracji powiązanych ze sobą tematycznie. Zadaniem zdającego jest wybór jednej z nich oraz uzasadnienie, dlaczego właśnie ta została wybrana. Zdający musi także wyjaśnić, dlaczego odrzucił pozostałe. 

Ostatnim etapem egzaminu jest odpowiedź zdającego na dwa pytania, które wymagają dłuższej wypowiedzi na złożone problemy. Od zdającego oczekuje się wieloaspektowego odniesienia się do zagadnienia.

Zanim jednak zdający przystąpi do realizacji poszczególnych zadań, następuje tzw. rozmowa wstępna. Zadaniem zdającego jest udzielenie odpowiedzi na kilka prostych pytań. Na tę część egzaminu przewidziano dwie minuty. Rozmowa wstępna jest swoistą rozgrzewką, której celem jest „oswojenie” zdającego ze stresująca sytuacją egzaminacyjną oraz zapoznanie z akcentem i tembrem głosu egzaminatora. Za tę część egzaminu nie przyznaje się punktów za sprawności komunikacyjne. Odpowiedzi zdającego wpływają na punktację za płynność wypowiedzi, wymowę oraz zakres i poprawność środków leksykalno-gramatycznych.

W każdym z trzech zadań zdający musi odnieść się do poszczególnych jego elementów i rozwinąć je. Na tej podstawie oceniana jest sprawność komunikacyjna (oceniana w każdym zadaniu osobno, od 0 do 6 punktów, czyli łącznie maksymalnie 18 punktów). Ponadto ocenie podlegają następujące umiejętności językowe: zakres struktur leksykalno-gramatycznych (od 0 do 4 punktów), poprawność struktur leksykalno-gramatycznych (od 0 do 4 punktów), wymowa (od 0 do 2 punktów) i płynność wypowiedzi (od 0 do 2 punktów). Podsumowując, za ustny egzamin maturalny można uzyskać maksymalnie 30 punktów, przy czym, aby egzamin był uznany za zdany, należy uzyskać co najmniej 9 punktów.

Strach ma wielkie oczy

Matura ustna może przerażać przyszłych maturzystów. Już sam fakt zdawania egzaminu w obecności dwóch obcych nauczycieli, z których jeden jest egzaminatorem i prowadzi egzamin, a drugi się przysłuchuje, może wywołać niepokój. Kolejną obawą zdających jest fakt, że po wylosowaniu zestawu egzaminacyjnego nie przewidziano dodatkowego czasu na przygotowanie się do poszczególnych zadań oraz brak możliwości robienia notatek. Tymczasem przygotowanie do egzaminu wcale nie jest trudne. Bardzo ważne jest wcześniejsze powtórzenie słownictwa, zapoznanie się z arkuszem maturalnym i wcześniejsze przećwiczenie zadań egzaminacyjnych. W trakcie trwania egzaminu niesłychanie ważne jest także trzymanie emocji na wodzach. 

W informatorze maturalnym z języka an­gielskiego od roku szkolnego 2022/2023 Centralna Komisja Egzaminacyjna zamieściła dwa przykładowe zestawy na egzamin ustny. Przeanalizujmy zestaw pierwszy. 

Zadanie pierwsze

W czasie pobytu w Londynie postanowiłeś(-łaś) się przeprowadzić. Rozmawiasz na ten temat z kolegą/koleżanką ze szkoły językowej. Poniżej podane są 4 kwestie, które musisz omówić w rozmowie z egzaminującym. Powód zmiany mieszkania Przewidywane trudności podczas przeprowadzki Pakowanie rzeczy Korzystanie z usług firmy transportowej  Rozmowę rozpoczyna zdający.

Zgodnie ze scenariuszem zdający ma przeprowadzić rozmowę z egzaminatorem na temat swojej przeprowadzki podczas pobytu w Londynie. Na zapoznanie się z zadaniem i „zebranie myśli” zdający ma jedynie 30 sekund. To niewiele i na pewno za krótko, aby przygotować cały dialog. Ponieważ celem części ustnej egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego jest ocena sprawności mówienia, zapewne dlatego Centralna Komisja Egzaminacyjna nie przewidziała dodatkowego czasu na przygotowanie. Chodzi o to, aby rozmowa była spontaniczna. Wtedy będzie brzmiała naturalnie, a zdający udowodni umiejętność prowadzenia rozmowy w języku obcym. 

Konwersacja w zadaniu pierwszym mogłaby zatem brzmieć następująco:

Zdający: You know, I’ve decided to change the place where I’m staying here in London. Egzaminator: Oh, why? I thought you like you...