Podobnie jak sportowcy muszą rozgrzać się przed zawodami czy przed każdym treningiem, tak osoby uczące się języka powinny pamiętać o rozgrzewkach językowych. Jak je przeprowadzić, aby nie przynosić ze sobą wielu materiałów, a jednocześnie rozwijać i wspierać sprawność mówienia uczniów?
Dlaczego rozgrzewki?
Zauważamy wiele korzyści rozpoczynania zajęć od rozgrzewek językowych. Jedne z ważniejszych wskazują, że takie ćwiczenia:
▶ pomagają uczniom „przestawić się” z języka polskiego na angielski,
▶ wprowadzają elementy zabawy, gry, nowości, czegoś niecodziennego, przez co wpływają na dobre samopoczucie uczniów,
▶ mogą stanowić dobre powtórzenie wprowadzonego materiału lub być wstępem do przedstawienia nowych treści,
▶ pomagają ćwiczyć różne sprawności językowe w zależności od tego, z jakich elementów składa się rozgrzewka,
▶ mogą zawierać elementy energetyzujące lub wyciszające w zależności od potrzeb uczniów.
POLECAMY
Rozgrzewki uniwersalne
Istnieje wiele przykładów na to, że dany typ zadania może być przeznaczony dla wszystkich grup wiekowych po odpowiednim zmodyfikowaniu. Do takich rozgrzewek należą m.in:
▶ hangman/shark,
▶ bingo,
▶ głuchy telefon,
▶ kalambury,
▶ wąż językowy,
▶ krzyżówki,
▶ piosenki, rap,
▶ zgadnij, co nie pasuje,
▶ taboo,
▶ gry z kartami wyrazowymi, obrazkowymi.
Proste modyfikacje tych zadań to: różny stopień trudności oraz długości słów, zwiększanie ilości kart obrazkowych lub słów do danej rozgrzewki, skracanie czasu na dane zadanie lub rundę, gra w parach lub małych grupach.
Propozycje dla dzieci
◽ Rozgrzewka typu „zamiana” – dzieci zamykają oczy, a nauczyciel zamienia lub podmienia jedną rzecz, zadaniem dzieci jest zgadnąć, co to za rzecz. Można tu stosować także różne proste polecenia po angielsku. Starsi uczniowie mogą grać w mniejszych grupach. Przed tego typu zadaniem warto sprawdzić, czy uczniowie pamiętają nazwy przedmiotów (rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki) wprowadzonych do zabawy. Bazą jest typ zadania: What’s missing? Who is absent? Można zamieniać lub chować różne przedmioty, które mamy pod ręką.
◽ Rozgrzewka typu „komendy” – są to zadania typu: „Do sth if you…” np. „(…) close your eyes, stomp your feet, clap your hands! Change your seat if (np. you are happy, you are nine! itp.)”. Rozgrzewka daje duże pole do ćwiczeń i powtórek poznanych słówek czy fraz. Bazą do tego jest zdanie: „Change places if...” można wprowadzać wiele czasowników poznanych przez uczniów,
◽ Rozgrzewki z odgłosami – zamiast pokazywać/rysować wydaje się dźwięki, które służą jako wskazówki do odgadnięcia wyrazów. W innej odmianie można tak „odgrywać” krótkie opowiadania z podręcznika, które są dobrze znane uczniom, ale też popularne bajki, przymiotniki, czasowniki.
◽ „Magiczne pudełko” – nauczyciel udaje, że ma ze sobą pudełko,a w nim różne przedmioty, które rysuje w powietrzu lub stara się pokazać uczniom bez głosu. Uczniowie zgadują, jakie to przedmioty, a potem do czego mogą być przydatne lub do jakiej kategorii należą. Przykładowo: pen, pencil, rubber category pencil case.
◽ Typ rozgrzewki: „klaskanie” – np. nauczyciel wybiera kategorie wyrazów lub fraz, dzieci siadają w kółku i każde z nich klaszcze raz i wypowiada przy tym konkretny wyraz z kategorii wybranej przez nauczyciela. Uczniowie klaszczą zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Gdy nauczyciel zaklaska szybko dwa razy, następuje zmiana kierunku klaskania. Typ kategorii może pozostać ten sam lub zostać zmieniony. W wersji trudniejszej uczniowie mogą sami zmieniać kierunek zabawy, klaszcząc dwa razy. Można stosować coś innego zamiast klaskania, np. skakanie, obracanie itp.
◽ Rozgrzewka typu: „ciąg wyrazów” – uczniowie ustalają wspólnie grupę wyrazów, a następnie pokazują ją nauczycielowi w postaci gestów, rysowania, mówienia. Nauczyciel zgaduje kategorię słów. Nieco inaczej: nauczyciel pokazuje/rysuje różne wyrazy, uczniowie zgadują, jakie to wyrazy, a potem dopasowują je do danej grupy, np.: dom, szkoła, liczby, kolory itp.
Propozycje dla dorosłych
◽ „Pięć słów” (lub inna ilość) – każdy z kursantów myśli nad pięcioma słowami i nad sposobem powiązania ich ze sobą. Po przedstawieniu listy wyrazów pozostali kursanci starają się odgadnąć, jaki jest związek między nimi i na czym polegał wybór. Rozgrzewka daje wiele możliwości do zastosowania. Przykładowo: można ćwiczyć wszystkie czasy gramatyczne, mowę zależną, wyrażanie przypuszczeń z czasownikami modalnymi. Liczba słów może zmieniać się, ale także innym wariantem jest pięć zdań opisanych lub powiedzianych przez kursantów.
◽ „30 sekund” – nauczyciel wybiera słowo-kategorię, np. trips, food, world, technology itp. W czasie 30 sekund każda osoba wypowiada swoje zdania (jak tylko może najlepiej i bez większych przerw) w odniesieniu do tematu słowa. Dla każdego uczestnika jest przeznaczona inna kategoria. Można zmieniać czas trwania wypowiedzi oraz czasy gramatyczne. Czas wypowiedzi warto mierzyć przy pomocy stopera widocznego dla uczniów lub odliczając na głos.
◽ „Dobrze-źle” – nauczyciel wybiera daną kategorię, np. kolejność przymiotników w zdaniu lub zagadnienie z gramatyki...